okres nagrania 2010-2015

Klaus Schulze, wbrew opiniom złośliwców, nieustannie modyfikuje swoją muzykę. Co by nie mówić albumy nagrane z Lisą Gerrard, pokazały mu kolejne ścieżki jakimi może podążać jego twórczość. Już płyta Moonlake zwiastowała zmiany, kolejny album Kontinuum był powrotem do sekwencyjnego grania. Wydany w 2013r Shadowlands jawi się podsumowaniem tego etapu. Klaus Schulze zachwycony możliwościami jakie zdobył podczas pracy z Lisą Gerrard, idzie tu za ciosem. Tym razem angażuje więcej wokalistek do swojego projektu. Poza Lisą Gerrard pojawiają się takie nazwiska jak: Chrysta Bell i Julia Messenger. Subtelna, ażurowa faktura Shadowlands nie przypomina tego co było podstawą wspomnianych wcześniej albumów Moonlake i Kontinuum. Jest raczej rozwijaniem tych pomysłów jakie wykiełkowały na płycie Farscape z Lisą Gerrard. Jednak jest mała zmiana, tym razem owe głosy nie dominują nad całością. Schowane są bardziej z tyłu, stanowiąc ornament dla nieco transowej elektroniki mistrza. Taki jest otwierający całość utwór Shadowlands, będący niby obrazem malowanym światłem. Dwa kolejne In Between i Licht Und Schatten świetnie uzupełniają ów materiał. Pierwszy to dosyć relaksująca kompozycja ze zniewalającą melodią, drugi kontynuuje atłasową elektroniką ala tytułowa Shadowlands. Warto zdobyć wersję dwupłytową, drugi dysk zawiera dwa utwory i ponad 70 minut dodatkowej muzyki. Pierwszy z nich The Rhodes Violin nawiązuje do muzyki jaką Klaus Schulze nagrywał ze zmarłym Pete Namlookiem na serii The Dark Side Of The Moog. Sekwencyjna elektronika, przetykana ambientalnymi pejzażami. Finałowa Tibetan Loops przesycona jest etnicznym klimatem. Klaus Schulze samplował tu głosy tybetańskich mnichów, zderzając je z przejmującym wokalem Thomasa Kagermana. Świetny materiał pokazujący, że Klaus Schulze nie osiadł na laurach, i dalej potrafi zaskakiwać. W tym przypadku to wielki komplement.

R. M.

Steve Roach na płycie The Skeleton Keys Collection wraca niejako do swoich początków, ale w nieco innej odsłonie. Ponownie głównym tworzywem całości jest tu elektronika sekwencyjna, jednak stara się ją zaprezentować w nieco odmienny sposób. Cała muzyka została bowiem oparta na stworzonych przez niego modułach syntezatora wielo formatowego. Mając za podstawę pracę w trójwymiarowej przestrzeni, Roach odnosi się tu bezpośrednio do tradycji europejskiej elektroniki. Te wpływy przetyka własnymi doświadczeniami, które czerpie bezpośrednio z muzyki otoczenia. Tych osiem kompozycji mimo jasnych, sekwencyjnych struktur, pogłębia o doświadczenia brzmieniowe bliższe muzyce ambient. Nie tworzy zimnych struktur, lecz stara się im nadać aerodynamiczną lekkość podbitą transowym pędem. Powstała dosyć upojna, zmysłowa płyta gdzie sekwencyjne tekstury nabierają niemal kosmicznej głębi. To skutkuje płytą która może uchodzić za dzieło retro futurystyczne, przeszłość łączy się teraźniejszością a muzyka bynajmniej wcale na tym nie traci.

R. M.

Po ostatnich albumach grupy nieustannie nasuwało się pytanie, czy to ma jeszcze sens? Słaba kondycja kompozytorska i wykonawcza nie wróżyła dobrze tej zasłużonej marce. Ten album jest jak haust świeżego powietrza i słucha się tego materiału z niekłamaną przyjemnością. Jednocześnie Edgar Froese uruchamia albumem nowy cykl wydawniczy: Eastgate Poems Series. Rzecz jest o tyle interesująca iż grupa za pomocą muzyki, zamierza interpretować niezwykłe utwory znanych postaci światowej literatury. Na pierwszy ogień idzie nowela "mistrza horroru", Edgara Allana Poe. Jego wiersze i opowiadania tworzone na początku XIXw, poruszały tematy szaleństwa, grozy, nieuchronnie zbliżającej się śmierci i fascynację zjawiskami paranormalnymi. Tematy wręcz znakomite dla Froese'go, tym bardziej, iż Tangerine Dream nagrywali przecież muzykę do horrorów vide Fierestarter czy Near Dark. I faktycznie muzyka grupy brzmi posępniej, mroczniej i co ważne, Froese wraca do sekwencyjnych tekstur. Charakterystyczna dynamika grupy, przefiltrowana jest tu przez nieco bardziej eksperymentalną formę. Żeby podkreślić nastrój osaczenia Froese zaprosił na sesję japońskiego skrzypka Hoshiko Yamanę, który tonuje ten ciemniejszy wydźwięk muzyki Tangerine Dream. Pełna rehabilitacja i płyta, która obowiązkowo powinna znaleźć się na półce każdego fana grupy. Jeżeli kolejne części będą tak udane, to można tylko pogratulować. Jakby Phaedra i inne najlepsze nagrania grupy, podane w nieco "gotyckiej", ale i pięknej atmosferze. Rewelacja!

R. M.

Aż na trzech płytach CD, grupa Tangerine Dream zapisała koncert z Manchesteru z 28 maja 2011r. To swoisty upominek dla fanów grupy, bo Edgarowi Froese chodziło by dźwięk był najwyższej jakości, a cena wydawnictwa zbytnio nie rujnowała kieszeni. Sama strona wizualna tego występu nie odbiegała od tego, co zespół prezentował do tej pory. Rozbuchany, laserowy show z licznymi wizualizacjami w tle. Za to muzycznie grupa zaprezentowała się od zupełnie innej strony. Rozbity na trzy dyski materiał pochodzi z ostatnich płyt grupy. A więc mamy kompozycje z takich albumów jak : The Island Of The Fay, The Gate Of Saturn, The Angel Of The West Window, Summer In Nagasaki czy Views From A Red Train. To skupienie się na najnowszych kompozycjach, jest dowodem na to że Tangerine Dream nie odgrzewają jedynie kultowych nagrań sprzed lat. Z resztą i improwizatorski pazur zespołu nieco się przytępił. W latach swojej świetności zespół potrafił improwizować na żywo, co było dowodem znakomitej interakcji między poszczególnymi członkami grupy. Dziś Froese i reszta jego świty, jedynie sprawnie odtwarza to co znamy już ze studyjnych albumów. Chociaż w takich uznanych klasykach jak chociażby niezapomniany Kiev Mission, ta magia sprzed lat chociaż na chwilę powraca. Ogólnie to sprawny montaż i przegląd tego, czym zespół para się ostatnimi czasy. Miks elektroniki, rocka, new age, ambientu, ale to już znamy od lat. Dla najwierniejszych fanów grupy.

R. M.

Koncertowy album Node Live to podróż w czasie do pionierskich czasów sekwencyjnej elektroniki, nazwanej później berlińską. Mnóstwo tutaj niebalanych brzmień i eksperymentów z ich kreacją. Dynamika, pulsacja sekwencerowych pochodów arpegiatorów, szerokie plany i wędrujące po kanałach stereo efekty, to najsilnijsze strony tej płyty. Dobrze się tego słucha, co wystarcza za słowa rekomendacji, aby wzbogacic swoją domową płytotekę w ten album.

P.R.

Tangerine Dream to już historia, żona artysty Bianca Froese-Acquaye też chciała mieć w tym udział. Okładkowe zdjęcie Edgara, spacerującego z laptopem pod pachą, po pustynnym krajobrazie jest dosyć wymowne. Wszak w biało czarnych kolorach przedstawia się osoby, których już nie ma pośród żywych. Ten wybór nagrań też ma specyficzny wymiar, bo jest to pożegnanie z artystą i mężem. Utkane w ciemnych tonacjach, mają coś z dostojeństwa muzyki klasycznej. Jakby Froese zza grobu, chciał powiedzieć wszystkim o rzeczach ostatecznych. Jednak jest tu drobny rarytas dla którego warto jest sięgnąć po ten zbiór. Bianca wygrzebała z archiwum męża wcześniej nieznane nagranie Ganymede's Kiss. Dla tych którzy chcą mieć absolutnie wszystko jest to zdecydowanie powód do ekscytacji. Poza tym nie ma tu niczego, czego by nie znali. Dla Bianci płyta Out Of This World ma na pewno wymiar szczególny, w sumie to całkiem zręcznie ułożony zbiór, obok którego z powodu widomego faktu, fan grupy nie przejdzie obojętnie.

R.M.

Cluster i Japonia, ów kraj mógł się wydawać dla nich "ziemią obiecaną". W sumie najbardziej skrajne odmiany muzyki współczesnej, tam jeszcze bardziej się radykalizowały i przybierały na sile. Jednak Cluster nie idą w trend z owymi "ekstremizmami", ich muzyka jaka zabrzmiała podczas tych japońskich koncertów, jest zdecydowanie bardziej uspokojona co nie znaczy że łatwa. Te konstrukcje są na tyleż misterne, co i minimalistyczne. Jednak ta pierwotna struktura, sprawia iż łatwiej jest się zaangażować w te dźwięki. To zarazem udane połączenie analogowej przeszłości i cyfrowego dnia dzisiejszego. Mimo tej nieco uspokojonej dźwiękowej aury, nie brak bardziej dysonansowych fragmentów które nadają tej płycie pewnej surowości. Ponadto Cluster próbują nieco przemycić do swoich kompozycji coś z buddyjskiej tradycji zen, która niejako dostraja się do kreowanej przez nich przestrzeni. Miła wspominka z egzotycznej Japonii.

R.M.

Artysta ukrywający się pod pseudonimem Akakize przygotował analogową ucztę dla fanów berlińskiej elektroniki. Pełno tu pastelowych sekwencji generowanych na Moogu Modularze lub jego wirtualnych klonach, mellotronowych pejzaży, efektów przestrzennych i specyficznej melodyki. Skojarzenia sa oczywiste, bo to podróż do lat 70-tych XX wieku, kiedy tworzono zręby gatunku. Pozycja ewidentnie dla fanów klasycznej twardej elektroniki.

P.R.