okres nagrania 2005-2009

Pierwszy wspólny album trzech zapalonych miłośników tradycyjnej, intuicyjnej, sugestywnej nastrojowo elektroniki w berlińskim stylu: Brendana Pollarda, Michaela Daniela i Phila Bootha. Treść krążka nagrana została w marcu 2009 wprawdzie w studiu, lecz na żywo – materiał nie został poddany żadnej obróbce, nie znajdziemy tu żadnych nakładek. Mamy tutaj wszystko, czego potrzebuje wymagający fan dobrej, wielopłaszczyznowej, a przy tym osadzonej w berlińskiej tradycji elektroniki sekwencyjnej – zarówno potężne, polifoniczne ostinata, jak i niezwykle atrakcyjnie brzmiące pasaże w stylu „ambient” w takim rozumieniu, w jakim używa się tego słowa w odniesieniu do amorficznych impresji Tangerine Dream z płyt takich jak „Atem”, „Rubycon” albo „Stratosfear”. Już w pierwszej, fenomenalnie długiej kompozycji „Envelopes” usłyszymy wspaniałe dźwięki „melotronowych fletów”, wtapiające się w wibrafonową taflę parującego jeziora o świcie – a nie zabraknie tu też fragmentu zbudowanego na prężnym, nabierającym rozmachu ostinacie. Utwór „Skaters” to najkrótsza impresja w zestawie, za to przywiewająca być może najbardziej kuszące brzmieniowo nastroje niczym z symbolistycznego snu? Fantastycznie utkana z poszumów i subharmonicznych zgrzytliwych ech 10-minutowa suita rewelacyjnie koresponduje z nastrojem drugiej tablicy cyklu Maxa Klingera „Paraphrasen über den Fund eines Handschuhs” – nie wiem, czy była to istotnie inspiracja dla trójki muzyków, ale polecam przejrzenie cyklu Klingera jako ilustracji do niezwykłej kompozycji Pollarda, Daniela i Bootha. Finałowa impresja to genialne zderzenie abstrakcyjnych elektronicznych fumaroli i bezdroży z kojarzącym się z nastrojem „Encore” TD dialogiem migotliwych ostinat oraz naprawdę smakowicie podanej gitary niby w oczywistym stylu nawiązującym do Edgara Froese, a jednak jakże świeżej i doskonale wpasowanej w tajemniczy, z lekka mroczny nastrój całości. Po prostu majstersztyk; album brzmi niewiarygodnie świeżo i pomysłowo, a aranżacje i produkcja całości są, bez przesady, wyśmienite. Kogo nie zadowoli oficjalnie dostępny download, powinien pospieszyć się z zakupem tej ultra-limitowanej płyty – warto ponad wszelką wątpliwość!

Półgodzinna impresja Playmate in Paradise dosłownie eksploduje barokową kwiecistością i rubensowsko zabarwionym nagromadzeniem pełnych, obficie ornamentowanych brzmieniowo, motywów. Samotne dźwięki oboju otwierające płytę odsyłają słuchacza od razu do stylistyki boksów Contemporary Works - te skojarzenia będą starannie pielęgnowane i rozwijane w obrębie kompozycji, gdy pojawią się musujące sekwencery i oddalone, przymglone, rozeterycznione ścieżki wokalne, snujące dramatyczne pieśni bez słów. Mniej więcej w połowie utworu dojdzie do znacznego wyciszenia i kiedy słuchacz zdziwi się, że zapowiadane na okładce płyty 30 minut zleciało tak nieprawdopodobnie szybko, zacznie rozwijać się drugi wątek. Charakterystyczne (w latach 90. oraz w wieku XXI) schulzeańskie ostinato rozleje się cierpkimi tonami, wpadając w melodykę nieco podobną do tej, wokół której oscyluje impresja Windy Times (Contemporary Works, CD X). Na kipiącym tle upartego motywu rozkwitną fantastyczne elektroniczne arabeski, wijące się coraz to atrakcyjniejszymi liniami, przybierające coraz bardziej senne barwy...
Artemis in Jubileo to, śmiało można by rzec, zupełnie świeża próba zdefiniowania stylistyki mogącej być określanej mianem Trance. Klaus Schulze nie epatuje tutaj tematami ani brzmieniami typowymi dla przedstawicieli kierunków Techno, Goa czy Schranz, lecz niewątpliwie wykracza poza nawiasy swej własnej twórczości z lat wcześniejszych jak i poza nader elastyczne ramy The Dark Side of the Moog. Elementem natychmiast przykuwającym uwagę słuchacza i otwierającym podwoje do całego utworu jest hipnotyczny rytm, w fascynujący sposób balansujący przekornie między "żywą", etniczną ścieżką perkusyjną, a hipersterylnym, wycyzelowanym do granic perfekcji programmingiem. Wprowadzający słuchacza w euforyczny stan rytm wciąż jest obecny w tle, podczas gdy na pierwszym planie uchylają się kolejne wrota: rozmaite, hojnie dozowane efekty brzmieniowe oraz intrygujące sekwencje akordowe elektronicznej sekcji smyczkowej, łażące rozluźnionym krokiem po rozmaicie chromatyzowanych układach harmonicznych. Przez niezwykłe zestawienie sterylności kosmicznej pustki z niezwykle emocjonalnymi, rozedrganymi podskórnie tematami, udaje się stworzyć Schulzemu jeden z najbardziej fascynujących utworów na przestrzeni dobrych kilku ostatnich lat...
Jednak moją prywatnie najulubieńszą jak do tej pory impresją jest utwór najkrótszy: zaledwie 10-minutowy poemat Same Thoughts Lion. Od pierwszych dźwięków przynosi ten utwór coś zupełnie wyjątkowego, coś, co niczym duch snuło się w tle schulzeańskich elektronicznych krajobrazów jeszcze w analogowej erze. To niebywałe, ale po raz pierwszy od czasu kompozycji Return of the Tempel (In Blue, 1994) tak silnym podmuchem wieje tu istny Wiatr Czasu! Bryłki muzycznego wosku pływające w mętnym bezmiarze o kolorystyce typowej dla Edvarda Muncha, składające się na bardzo atrakcyjną melodię, podszytą oczywiście swobodną improwizacją, nader sprawnie przywołują niepowtarzalną, niesamowitą atmosferę wyczarowywaną przez Klausa Schulze w latach siedemdziesiątych. Same Thoughts Lion ma także coś wspólnego z najniezwyklejszym motywem późniejszej płyty En=Trance (1988), mianowicie z impresją FM Delight; toż to dokładnie ta sama dźwiękowa zmysłowość, senna i mglista tajmniczość, elektroniczny portret Tęsknoty oraz Tego, Co Niewypowiadalne. Nie trzeba dodawać, iż Same Thoughts Lion to impresja mimo wszystko odmalowana przy wykorzystaniu palety środków typowych raczej dla Schulzego w latach 1999-2002, zatem tym bardziej należy podziwiać niezwykłą świeżość, inwencję i wyczucie nastroju.
Finałowy utwór, Mephisto, rozpoczyna się bardzo chwytliwą figurą melodyczną, na której zbudowane zostaje siarkowo gryzące ostinato, w które następnie wplecione zostaną fantastycznie schulzeańskie sekwencje akordowe oraz kojarząca się z "Ciemną Stroną Mooga" niekończąca się żarliwa improwizacja, budowana z kleistych, szarpiastych, przesterowanych, przejmujących brzmień. To właśnie ta metoda, ta technika, ten klimat, z powodu których nie przestaje nas fascynować twórczość Klausa Schulze: mimo tych (pożądanych) podobieństw i autonawiązań, opowiada nam jednak berliński artysta zupełnie nową, nigdy nie słyszaną opowieść, a to jest największa sztuka. Moonlake to bez przesady po prostu obowiązkowa pozycja w zbiorach każdego miłośnika Szkoły Berlińskiej... która przekona z pewnością także wielu melomanów wcale nie tak najsilniej zaprzyjaźnionych z ogólnie rozumianą "muzyką elektroniczną".

Oto trafił do rąk słuchaczy ponad 70-minutowy album Klausa Schulze zawierający trzy odpowiednio długie premierowe kompozycje. Najciekawsze spostrzeżenie, narzucające się natychmiast, nawet w trakcie dość jeszcze pobieżnego i "nieprzygotowanego" słuchania: relatywnie mało łączy tę płytę z poprzednią studyjną produkcją Schulzego, czyli Moonlake: tam otrzymaliśmy zbiór elektronicznych esejów dość mocno jeszcze zakorzenionych w estetyce Contemporary Works, tutaj odbywamy mroczną podróż w głąb zamglonej sekwencyjnej krainy opiewanej w podobny sposób raczej dość dawno aniżeli niedawno! Klausowi Schulze udało się wyczarować nastrój podobny temu, jaki panował na jego płytach z lat osiemdziesiątych i siedemdziesiątych, dochodząc jednak do tej atmosfery innymi ścieżkami aniżeli na starszych płytach. Nie ma tutaj mowy o dreptaniu w miejscu ani o cofaniu się na siłę w czasie. Pochody ostinatowe i arpeggiowe brzmią tutaj zastanawiająco świeżo, raz onirycznie, raz znów niebywale elektryzująco, a przygotowane tu aranżacje stanowią udaną próbę przekroczenia nieco eklektycznego schematyzmu Contemporary Works jak i stonowania połączonego z zamiłowaniem do samplowania w okresie między Royal Festival Hall a Dosburg Online. Mamy tutaj - jeśli już używać jakichkolwiek porównań: na dłuższą metę chybionych, powtarzam, jako że Kontinuum to najprawdopodobniej początek kolejnej doniosłej epoki w dyskografii Klausa Schulze - dynamikę i ładunek emocjonalny Are You Sequenced?, brzmienia ocierające się w zaskakująco nowatorski sposób o klimaty analogowych czasów Klausa Schulze oraz nieledwie dalekie echa sposobu komponowania typowego dla berlińskiego artysty od mniej więcej 2000 roku (np. wokaliza w najkrótszym utworze w zestawie, Euro Caravan). Tytuł kompozycji otwierającej krążek: Sequencer (70 to 07) zdaje się zapowiadać w miarę przewidywalną w przebiegu podróż sentymentalną, Klaus Schulze dokonuje tutaj jednak niesłychanego prestidigitatorskiego zabiegu i przenosi słuchacza w nowe, niepenetrowane dotąd rejony, przewrotnie proponując tak niby znajomą sekwencyjną strukturę utworu. Nanizane na siebie wielobarwne ostinata mienią się nader świeżymi barwami, jedno z dominujących arpeggiów w zdumiewający sposób przywołuje atmosferę introdukcji do albumu Blackdance (!), muzyka jest jednak fascynująco oniryczna, impresjonistyczna i w melancholijny sposób zmysłowa. Słychać, że to nie płyta Klausa Schulze z lat siedemdziesiątych - słychać jednak również, iż to w żaden sposób nie jest płyta, jakiej spodziewać by się mogło ucho el-melomana, który zapoznał się z albumami Androgyn (CWII.4) , Coccooning (CWII.5) czy Moonlake! Nastrój dawnych czasów versus nowe studyjne możliwości obróbki dźwięku? Nowe techniki kompozycyjne versus sprawdzone schematy brzmieniowe sprzed lat? Ani to, ani tamto - Schulze najzwyczajniej w świecie udowadnia, że jest nieprzeciętnym twórcą, konsekwentnie i kreatywnie konstruującym swój muzyczny świat i dobitnie pokazuje, iż absolutnie nie powiedział jeszcze ostatniego słowa. Ten z pozoru minimalistyczny, niesłychanie mantrowy album zyskuje jeszcze więcej z każdym dodatkowym przesłuchaniem, pozwalającym rozsmakować się we wszelkich aranżacyjnych i melodycznych niuansach, od symbolistycznie powabnego Sequencer, przez Euro Caravan zderzające ścieżki wokalne w wypielęgnowanym na porpzednich krążkach stylu z pompującymi, zadziornymi sekwencerami wnoszącym niezmiernie orzeźwiający powiew (warto jeszcze dodać, że utwór zaczyna się konstelacjami dźwięków kojarzącymi się relatywnie szybko z codą kompozycji The Looper Isn't A Hooker z albumu Dig It [1980]...) aż po Thor (Thunder), w której to impresji Klaus Schulze raczy nas przez ponad 30 minut przenikającymi się ambientalnymi pustynnymi portretami i niezmordowanymi, elektryzującymi sekwencjami mżącymi w fascynującej, seledynowo-nocnej tonacji. Pozycja obowiązkowa dla wszystkich na serio zainteresowanych muzyką elektroniczną i zarazem najlepsza płyta Schulze'go od czasu Are You Sequenced? (a przynajmniej Live@Klangart oraz Virtual Outback [CWII.1])!

Wznowienie pierwszego krążka pięciopłytowego boksu Contemporary Works II, wzbogacone o utwór dodatkowy. 65-minutowa kompozycja The Theme: The Rhodes Elegy to bez wątpienia jeden z najbardziej fascynujących schulzeańskich pejzaży dźwiękowych. Pojawia się tutaj miękki, nostalgiczny temat trawestowany również w miniaturze Manikin Jubilee oraz w pierwszej części suity Schulzego i Namlooka Set the Controls for the Heart of the Mother (DSOM IX) - tym razem zostaje on doprawdy barokowo rozbudowany, a użycie słowa "barokowo" okaże się o tyle nieprzypadkowe, iż w instrumentarium pojawia się w jednej z głównych ról omszały, posępny, melancholijny obój. Klausowi Schulze z miejsca udaje się wyczarować nastrój niczym z "Krajobrazu Toledo" El Greco; wariacje na temat głównego wątku przypływają do Słuchacza niczym z pachnącego świeżym tynkiem oraz deszczem snu. Mniej więcej w połowie utworu główny motyw podchwycony zostaje przez fenomenalnie przybrudzoną i "skradająco" miaukliwą gitarę elektryczną, pozwalając pomyśleć o nastrojowych pasażach Ash Ra Tempel. Dodatkową atrakcją krążka jest bonus w postaci kompozycji Chinese Ears, wziętej z limitowanej jedynie do 333 egzemplarzy szóstej płyty boksu CW II. Mamy tutaj perliste ostinata i akordowe westchnienia utrzymane jednocześnie w nastroju kilku porozrzucanych na przestrzeni Contemporary Works I i II utworów: Klaus Schulze bawi się wykorzystanymi już raz w ramach boksu brzmieniami i sampluje je ze swadą i genialnym wyczuciem, tkając nowe motywy, które na dodatek lekko przyprawione zostają rzeczywiście orientalnym kolorytem. Miejmy nadzieję, że pozostałe trzy utwory z limitowanej płytki Chinese Eyes również doczekają się wznowienia jako bonusy do regularnych płyt...!

Na okładkowej fotografii, Klaus Schulze wygląda tak jak w latach 70. Zresztą owe zdjęcie zdobiło album Mirage, chociaż na nim było utrzymane w innej kolorystyce. A przecież to właśnie lata 70, były dla Schulze'a 0Mount Everestem popularności i nagrywania pomnikowych płyt. Takie jego dokonania jak Moondawn, Dune, wspomniany Mirage czy Audentity, to dziś kanon muzyki elektronicznej. Okoliczności wydania dwupłytowego Eternal, The 70th Birthday Edition były szczególne, bo związane z 70-tymi urodzinami artysty. Również i sam materiał jest wyjątkowy, na pierwszym dysku mamy pełnowymiarowy, niepublikowany album. Druga płyta przynosi zestaw rzadkich kompozycji, które ukazywały się w ograniczonych nakładach z okazji Targów Muzycznych, lub jako nagrania bonusowe. Ponownie możemy zanurzyć się w świat analogowej elektroniki. Nie brakuje długich suit w rodzaju Rhodes Romance czy Andromeda - The Grand Trance", trwających ponad 40 minut. Sumnaboliczne transy, ambientalne napowietrzone przestrzenie, hipnotyczne sekwencyjne pętle. Wielbiciele Schulze'a dostają wszystko, czego byli zwykle oczekiwać od swego idola. Kawał znakomitej elektroniki, która brzmi niczym wyimaginowane obrazy zastygłej kosmicznej przestrzeni. Kto lubi Klausa Schulze koniecznie musi mieć to wyjątkowe wydawnictwo, kto zaś się nie przekonał do jego muzyki, tego nie zmusi nawet groźba kary śmierci.

R.M.

Oto jeden z bezdyskusyjnie najbardziej udanych koncertów mistrza elektroniki (nie tylko) sekwencyjnej. Poszczególne utwory, choć naturalnie różniące się aranżacyjnie, technicznie i nastrojowo od klasycznych sekwencyjnych poematów wypełniających albumy X, Moondawn albo Timewind, rozwijane zostają w jedyny w swoim rodzaju sposób, wydają się być bardzo "subtelnie podelektronizowane", eteryczne, ale niosące zawsze jednak odpowiedni groove, nowoczesne, ale nie podminowane już samplową nerwowością Royal Festival Hall. Do woli możemy tutaj podziwiać piękne wiolonczelowe impresje Wolfganga Tiepolda a także maestrię Klausa Schulze w tworzeniu podmokłych, rtęciowo mieniących się "soundscapes". Utwór I Loop You Schwindelig przynosi, zgodnie z sugestią tytułu, transowo-repetytywnie potraktowany motyw znany z płyt reaktywowanego Ash Ra Tempel Friendship oraz Gin Rose - mimo swoich ponad 25 minut utwór nie nuży, a jedynie wciąga Słuchacza w promieniującą, pulsującą mantrę chłodnych, mollowych harmonii podminowanych niesamowitym swingiem! Ozdobą niniejszej reedycji są dwa dodatkowe utwory! Short Romance znany z dziesiątego krążka Contemporary Works, a także nigdzie wcześniej nie publikowany OS 9.07, podobnie jak reszta koncertowego programu z Osnabruck wzruszający konstelacjami deszczowych, przygasłych akordów, oddalonymi, lekko "podetnizowanymi" partiami wokalnymi, tętniącym ostinatem oraz garścią tak typowo schulzeańskich barw wirujących w kalejdoskopie jeszcze raz innego tonalnego kontekstu. Koniecznie.

Jak zobaczylem że na trackliście jest 17 utworów i jak pierwszy utwór zaprezentował połączenie mellotronu z hiszpańską gitarą pomyslałem "no nie ...kolejne nuuudy". Już chcialem skreślić definitywnie Akikaze z listy ciekawych twórców. Ale gdzieś koło szóstego, tytułowego kawałka to podrabianie rytmicznego ale ascetycznego analogowego grania lat 70-tych zaczęło mnie mocno wciągać... Akikaze zrobił znakomitą płytę imitację tamtych czasów z dodaniem wielu elementow od siebie. Ciekawie realizuje solówki syntezatorowe w kontrze z gitarami nawet brzmiącą hard rockowo, pojawiają się krautrockowe mroki jak i vokoderowe wstawki. Znakomite są berlińskie w klimacie Catharsis i Point Of No Return - słowem podrabiaczowi Lawlerowi urósł rywal. Świetna płyta.




Słowo Akikaze pochodzi z języka japońskiego i oznacza "jesienny wiatr". Pod tym pseudonimem ukrywa się holenderski kompozytor, aranżer i wykonawca muzyki elektronicznej, Pepijn Courant. The Age of Deception, swoisty concept-album mieniący się najrozmaitszymi odcieniami wyrafinowanej elektroniki, to już siódma płyta w dorobku Akikaze. Zdobiąca okładkę reprodukcja obrazu Hieronima Boscha znakomicie wprowadza w nastrój albumu, przepełnionego atmosferą nostalgii i surrealizmu, oksymoroniczności, ironii i przewrotnego humoru. Blisko 74-minutowa płyta zawiera 17 utworów, większość z nich to co najwyżej 3-minutowe miniatury, znajdziemy tutaj jednak również rozbudowaną – kompozycyjnie i aranżacyjnie – zaskakującą przesterowanymi partiami gitary suitę Critical Incidents. Album jest niezwykle urozmaicony a przy tym nieprawdopodobnie urokliwy melodycznie: miłośnicy Jean-Michel Jarre'a (Delusion) jak i Richarda Pinhasa (Critical Incidents) z pewnością znajdą tutaj sporo dla siebie. Przytoczenie powyższych nazwisk jest jednak dużym uproszczeniem; skojarzenia z Jarrem bądź Pinhasem mogą pojawić się ze względu na specyficzne zwroty melodyczne oraz harmoniczne konstrukcje, przy tym wszystkim jednak prawdziwą atrakcją krążka jest jego specyficzna, idealnie korespondująca z malowidłem Boscha rustykalność i wieloznaczność. Szczerze polecam.